Gefördert durch:

Aktuelles

v.l. Gianluca Antoniazzi Weinhandel und Weinproduzten aus Geldern, Dr. Anke Schirocki und Marcus Trappe, beide von Netzwerk Agrobusiness Niederrhein, tauschen sich über Themen der Zusammenarbeit aus.
Downloads
Aus dem Projekt "Agropole Innovates"

Viniazzi Weinanbau und -handel ist jetzt Mitglied im Netzwerk Agrobusiness Niederrhein

Weinbau am Niederrhein geht das? Mit dem wichtigen Know-how ganz bestimmt. Gianluca Antoniazzi zeigt das mit seinen Weinreben in Geldern und Sonsbeck. Der studierte Oenologe ist mit seinem Weinbau und dem Weinhandel Viniazzi jetzt Mitglied im Netzwerk Agrobusiness Niederrhein geworden. Wer sich fragt was Oenologie ist, es handelt sich um die Lehre und Wissenschaft vom Wein, abgeleitet vom griechischen Weingott Oineus.

Nach seinem Studium sammelte Gianluca Antoniazzi Erfahrungen bei verschiedenen Winzern im Ahrtal, in Italien und Neuseeland, bevor er 2018 begann, seinen Traum vom eigenen Weinbau in Geldern zu verwirklichen. „Die Voraussetzungen für den Weinbau am Niederrhein sind erfüllt“, sagt Gianluca Antoniazzi. Die Böden sind gut, die Durchschnittstemperatur mit 11,5°C erfüllt die Anforderungen von über 10°C und die Gesamtsonneneinstrahlung ist teilweise höher als an der Mosel. „Klar, dass man an einer Hanglage mehr Sonne einfängt, aber das ist nicht der entscheidende Faktor für die Weinqualität“, fügt er hinzu. „In Deutschland liegen von den ca. 100.000 ha Anbaufläche ca. 80.000 ha im Flachland. In der Sonsbecker Schweiz haben wir sogar 10% Hanglage – mehr ist aber am Niederrhein nicht rauszuholen“, sagt er schmunzelnd.

Der Start ist nicht einfach. Zu Beginn benötigt man eine Pachtfläche fest für 20 Jahre. Das Antragsverfahren für die Pflanzgenehmigung ist langwierig und erst seit 2016 überhaupt außerhalb registrierter Weinanbaugebiete möglich. Der maximale Flächenzuwachs pro Bundesland ist festgelegt und so wurden von den 5,5 ha beantragter Fläche zunächst nur 2,4 ha genehmigt. Am Anfang braucht man einen langen Atem. Zunächst dauert es mit dem Antragsverfahren und nach der Pflanzung noch einmal etwa zwei Jahre bis die Ernte beginnen kann. Deshalb hat Gianluca Antoniazzi einen Weinhandel mit italienischen Weinen in Geldern eröffnet, die er von persönlich ausgewählten Weingütern bezieht. Die Eröffnung fiel 2020 genau in den Corona Lockdown. „Zunächst dachten wir, dass uns das das Genick brechen würde, dann hat sich aber herausgestellt, dass die Kunden gerne ihren Wein zu Hause trinken und mit immer nur einem Kunden im Laden, konnte der persönliche Verkauf weitergehen“, sagt Gianluca Antoniazzi.

Im Oktober 2022 wurden dann die ersten 9.000 Weinreben gepflanzt. Dabei wurde auf besonders pilzwiderstandsfähige Rebsorten gesetzt. Diese eher unbekannten Sorten können geschmacklich mit den traditionellen Sorten mithalten, benötigen aber weniger Pflanzenschutzmittel. In 2023, ein Jahr früher als erwartet, wurden die ersten Trauben geerntet und zu Wein verarbeitet.

In Deutschland kauft der Kunde den Wein insbesondere nach der Rebsorte. In Italien eher nach dem Anbaugebiet. Deshalb werden unbekannte Sorten vom Kunden in Deutschland kaum nachgefragt. Gianluca Antoniazzi setzt darauf, dass seine Kunden die Weine probieren und dann vom Geschmack überzeugt sind. Häufig ist die erste Reaktion: „Das kann doch nicht schmecken!“ Aber die Neugierde ist da und der Wein wird probiert. Der Geschmack überzeugt und regionale Produkte stehen bei vielen Kunden hoch im Kurs und dann kommt die Frage nach der Rebsorte erst an zweiter oder dritter Stelle. Und so funktioniert die Einführung resistenter, neuer Sorten nach Einschätzung von Gianluca Antoniazzi besser am Niederrhein, als in einem der bekannten deutschen Weinanbaugebiete. Seine Kunden müssen sich auch an dünnere Flaschen gewöhnen. Der Konsument verbindet schwere Flaschen tendenziell mit Qualität, weniger Glas pro Flasche spart jedoch CO2 ein und trägt zur Nachhaltigkeit bei.

Seine Weine werden nach biologischen Standards produziert, auch wenn er dafür kein Zertifikat hat. „Die Zertifizierung kostet eine Menge Geld, diese Ausgaben werden über den Preis nicht wieder hereingeholt“, fügt er hinzu. Bei ihm wird von der Rebe bis in die Flasche alles selber gemacht. Eine neu dazugekommene Abfüllanlage macht das möglich.

Den Weinbau in Deutschland sieht Gianluca Antoniazzi in einer Krise. „Viele Winzer, insbesondere die kleineren, geben auf“, erklärt er. „Die Preise sind gefallen, auch weil weniger Wein getrunken wird und was in Deutschland wegfällt, wird durch französische und italienische Weine ersetzt“.

2024 war ein schlechtes Weinjahr. Das lag vor allem an dem Dauerregen während der Blüte, wodurch sich deutlich weniger Trauben an den Reben entwickelten. Der Wein der dann zur Ernte kam war jedoch von guter Qualität. In seinem ersten Erntejahr war Gianluca Antoniazzi innerhalb von 10 Monaten ausverkauft. Dabei hat er den Wein bisher noch nicht an die Gastronomie verkauft. Nur Privatkunden und die auch noch in begrenzter Menge haben seinen Wein mit nach Hause nehmen dürfen.

Auf seinem Etikett sind die Begriffe Niederrhein und Geldern nicht zu finden. Genauso nennt er sich nicht „Winzer“ oder spricht von „Weingut“. Dies sind Traditionsbegriffe, die nur unter bestimmten Voraussetzungen genutzt werden dürfen. Um diese Begriffe langfristig verwenden zu dürfen, hat er den „Weinbauernverband Niederrhein“ gegründet. Mit drei Mitstreitern ist es jetzt das Ziel fünf Jahre Trauben zu ernten, um gute Weine daraus zu machen. Dann können sie im Jahr 2030 den Antrag auf ein offizielles Weinanbaugebiet „Niederrhein“ stellen. Zahlreiche Kriterien, wie eine klare geografische Abgrenzung, eine Dokumentation über die Qualität des Weines und die Überwachung der Produktion zur Einhaltung der Qualitätsstandards sind zu erfüllen. „Geldern oder Sonsbeck wird dann leider auch nicht auf der Flasche stehen dürfen“, erklärt Gianluca Antoniazzi.

So lange will Dr. Anke Schirocki, vom Netzwerk Agrobusiness Niederrhein nicht mehr warten. Mit Marcus Trappe, Projektkoordinator bei Agrobusiness Niederrhein für das Interreg-Projekt Agropole Innovates wollen sie prüfen, wie weit die deutsch-niederländische grenzüberschreitende Zusammenarbeit zum Thema Weinanbau vorangebracht werden kann. Für die Mitglieder des Netzwerks soll es schon in diesem Jahr einen Besuch bei Antoniazzi geben. „Wir wollen uns den Weinanbau direkt auf dem Feld anschauen“, sagt Anke Schirocki, „und ich freue mich drauf, unserem Netzwerk den gesamten Weg vom Feld bis ins Glas näher bringen zu lassen“, fügt sie hinzu.

v.l. Gianluca Antoniazzi Weinhandel und Weinproduzten aus Geldern, Dr. Anke Schirocki und Marcus Trappe, beide von Netzwerk Agrobusiness Niederrhein, tauschen sich über Themen der Zusammenarbeit aus.

Van links naar rechts: Gianluca Antoniazzi Weinhandel und Weinproduzten uit Geldern, Dr. Anke Schirocki en Marcus Trappe, beiden van Netzwerk Agrobusiness Niederrhein, bespreken onderwerpen van samenwerking.

 

 

Finanzierung des Projekts Agropole Innovates
Das Projekt Agropole Innovates hat noch eine Laufzeit bis einschließlich August 2026 und wird neben den Eigenanteilen der Projektpartner im Rahmen des Interreg VI-Programms Deutschland-Nederland durchgeführt und mit 2,025 Mio. Euro durch die Europäische Union, das Ministerium für Wirtschaft, Industrie, Klimaschutz und Energie des Landes NRW (MWIKE NRW), das Niedersächsische Ministerium für Bundes- und Europaangelegenheiten und Regionale Entwicklung (MB Niedersachsen), das niederländische Wirtschaftsministerium (EZK) sowie die Provinz Limburg mitfinanziert.

 

 

 

Eerste wijn uit de Niederrhein sinds de Romeinse tijd - Viniazzi Weinanbau und -handel
Viniazzi Weinanbau und -handel is nu lid van het agribusinessnetwerk Niederrhein

Kun je wijn verbouwen in de Niederrhein? Met de belangrijke knowhow zeker. Gianluca Antoniazzi bewijst dit met zijn wijngaarden in Geldern en Sonsbeck. De gediplomeerde oenoloog is nu lid van het Niederrheinische Agribusiness Network met zijn wijnbouwbedrijf en Viniazzi-wijnwinkel. Als je je afvraagt wat oenologie is, het is de studie en wetenschap van wijn, afgeleid van de Griekse god van de wijn, Oineus.

Na het afronden van zijn studie deed Gianluca Antoniazzi ervaring op bij verschillende wijnboeren in het Ahrdal, Italië en Nieuw-Zeeland voordat hij in 2018 begon met het verwezenlijken van zijn droom om zijn eigen wijn te verbouwen in Geldern. “De omstandigheden voor wijnbouw in de Niederrhein zijn perfect”, zegt Gianluca Antoniazzi. De bodems zijn goed, de gemiddelde temperatuur van 11,5 °C voldoet aan de eisen van meer dan 10 °C en de totale zonnestraling is soms hoger dan aan de Moezel. “Natuurlijk krijg je meer zon op een helling, maar dat is niet de doorslaggevende factor voor de wijnkwaliteit,” voegt hij eraan toe. “In Duitsland ligt ongeveer 80.000 hectare van de ongeveer 100.000 hectare wijnbouwgrond in het laagland. In Sonsbeck Zwitserland hebben we zelfs een helling van 10% - maar meer dan dat krijg je niet aan de Nederrijn,” zegt hij met een grijns.

De start is niet eenvoudig. Om te beginnen heb je een vast pachtgebied voor 20 jaar nodig. De aanvraagprocedure voor een plantvergunning duurt lang en is alleen sinds 2016 mogelijk buiten de geregistreerde wijnbouwgebieden.De maximale areaaluitbreiding per deelstaat ligt vast en daarom werd in eerste instantie slechts 2,4 hectare van de 5,5 hectare waarvoor een aanvraag was ingediend, goedgekeurd.In het begin moet je veel geduld hebben.In het begin duurt het ongeveer twee jaar om het aanvraagproces te voltooien en dan nog eens twee jaar na het planten voordat de oogst kan beginnen. Daarom opende Gianluca Antoniazzi een wijnwinkel in Geldern met Italiaanse wijnen, die hij betrekt van persoonlijk geselecteerde wijnhuizen.De opening in 2020 viel precies samen met de sluiting van het coronavirus.“Eerst dachten we dat het ons zou opbreken, maar toen bleek dat klanten hun wijn graag thuis drinken en met slechts één klant tegelijk in de winkel kon de persoonlijke verkoop doorgaan,” zegt Gianluca Antoniazzi.

In oktober 2022 werden de eerste 9.000 wijnstokken geplant.De focus lag op bijzonder schimmelresistente druivenrassen.Deze vrij onbekende variëteiten kunnen qua smaak concurreren met de traditionele variëteiten, maar hebben minder pesticiden nodig.De eerste druiven werden geoogst en verwerkt tot wijn in 2023, een jaar eerder dan verwacht.

In Duitsland kopen klanten wijn voornamelijk op basis van de druivensoort.
In Italië kopen ze vooral op basis van het teeltgebied.Daarom vragen klanten in Duitsland bijna nooit naar onbekende variëteiten.Gianluca Antoniazzi vertrouwt erop dat zijn klanten de wijnen proeven en overtuigd raken van de smaak.De eerste reactie is vaak: “Dat kan niet lekker zijn!”Maar de nieuwsgierigheid is er en de wijn wordt geproefd.De smaak is overtuigend en regionale producten zijn erg populair bij veel klanten en dan komt de vraag naar de druivensoort pas op de tweede of derde plaats.En dus werkt de introductie van resistente, nieuwe rassen volgens Gianluca Antoniazzi beter in de Niederrhein dan in een van de bekende Duitse wijngebieden.Zijn klanten moeten ook wennen aan dunnere flessen. Consumenten hebben de neiging om zware flessen te associëren met kwaliteit, maar minder glas per fles bespaart CO2 en draagt bij aan duurzaamheid.

Zijn wijnen worden geproduceerd volgens biologische normen, ook al heeft hij daar geen certificaat voor.“Certificering kost veel geld en deze kosten worden niet terugverdiend via de prijs,” voegt hij eraan toe.Hij doet alles zelf, van de wijnstok tot de fles.
Een nieuwe bottelarij maakt dit mogelijk.

Gianluca Antoniazzi ziet de wijnbouw in Duitsland in een crisis.

“Veel wijnboeren, vooral de kleinere, geven het op,” legt hij uit.“De prijzen zijn gedaald, deels omdat er minder wijn wordt gedronken en wat in Duitsland verloren gaat, wordt vervangen door Franse en Italiaanse wijnen.”

2024 was een slecht wijnjaar.Dit kwam vooral door de constante regen tijdens de bloei, waardoor er aanzienlijk minder druiven aan de wijnstokken groeiden.De wijn die werd geoogst was echter van goede kwaliteit.In zijn eerste oogstjaar was Gianluca Antoniazzi binnen 10 maanden uitverkocht.Hij heeft de wijn nog niet aan de horeca verkocht.Alleen particuliere klanten hebben zijn wijn mee naar huis mogen nemen, en dan nog maar in beperkte hoeveelheden.

De termen Niederrhein en Geldern komen niet voor op zijn etiket.
Hij noemt zichzelf ook geen “wijnboer” en spreekt niet van een “wijnmakerij”.Dit zijn traditionele termen die alleen onder bepaalde voorwaarden mogen worden gebruikt. Om deze termen op de lange termijn te mogen gebruiken, richtte hij de “Niederrhein Winegrowers' Association” op.Samen met drie medestanders willen ze nu vijf jaar lang druiven oogsten om er goede wijnen van te maken.Dan, in 2030, kunnen ze een officiële “Niederrhein” wijnbouwregio aanvragen.Er moet aan tal van criteria worden voldaan, zoals een duidelijke geografische afbakening, documentatie over de kwaliteit van de wijn en toezicht op de productie om ervoor te zorgen dat de kwaliteitsnormen worden nageleefd.“Helaas mogen Geldern en Sonsbeck niet op de fles worden vermeld”, legt Gianluca Antoniazzi uit.

Dr. Anke Schirocki van het netwerk Agrobusiness Niederrhein wil niet zo lang wachten.Samen met Marcus Trappe, projectcoördinator bij Agrobusiness Niederrhein voor het Interreg project Agropole Innovates, willen ze onderzoeken in hoeverre de Duits-Nederlandse grensoverschrijdende samenwerking op het gebied van wijnbouw kan worden bevorderd.Er staat al een bezoek aan Antoniazzi gepland voor de leden van het netwerk dit jaar.“We willen de wijnbouw direct in het veld bekijken,” zegt Anke Schirocki, ‘en ik kijk ernaar uit om ons netwerk het hele proces van het veld tot het glas te laten zien,’ voegt ze eraan toe.

 

Het project Agropole Innovates
Penvoerder van het project Agropole Innovates is Agrobusiness Niederrhein e.V.. De andere projectpartners zijn Brightlands Campus Greenport Venlo, Gemeente Venray, Hochschule Rhein-Waal, ISIS IC, Yookr, Baum & Bonheur (voorheen Baumschule Lappen), Compas Agro, Brand Qualitätsfleisch en Piglets Treatment System. Tot en met augustus 2026 maken zij onderdeel uit van het grensoverstijgende agrobusinessnetwerk Agropole Innovates, waarmee kennisoverdracht, innovatiekracht en concurrentievermogen in de sector worden bevorderd. Daarnaast worden in vier deelprojecten innovaties voor concrete uitdagingen ontwikkeld.

Het project wordt uitgevoerd in het kader van het Interreg VI-programma Deutschland-Nederland en met 2,025 miljoen euro medegefinancierd door de Europese Unie, het Ministerie van Economische Zaken, de Provincie Limburg en de Duitse ministeries MWIKE NRW en MB Niedersachsen.